Festa Baned. Il-Mellieħa, 2021. Ritratt ta’ George Abdilla
2.
Ir-Razzjonal Strateġiku għall-Kultura
1
Convention for the Protection and Promotion of a Diversity of Cultural Expressions (UNESCO, 2005)� Ara t-test sħiħ: https://en�unesco�
org/creativity/convention�
2
A New Narrative for Europe - The EESC resolution on the Conference on the Future of Europe (Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew,
2021)� Ara t-test sħiħ: https://www�eesc�europa�eu/en/our-work/publications-other-work/publications/new-narrative-europe-eesc-
resolution-conference-future-europe
Il-UNESCO (2005)1 targumenta li t-tqegħid tal-kultura fil-qalba
tal-istrateġiji tagħna huwa kemm l-azzjoni li tippermetti żvilupp
sostenibbli kif ukoll mezz b’saħħtu li jixpruna l-kisba tagħha.
Il-UNESCO tafferma li:
→ Il-kultura, li tinkludi b’mod sħiħ il-patrimonju
(tanġibbli u intanġibbli) u l-industriji kreattivi,
għandha rwol kritiku fis-soċjetajiet urbani u rurali u
hija integrali għall-identità tagħhom waqt li ssejjes
id-dinamiżmu tagħhom�
→ L-industriji kulturali u kreattivi jistgħu jkunu
katalisti vitali għall-iżvilupp u t-tiġdid għax
jipprovdu aċċess għax-xogħol, jintroduċu enerġija
kontemporanja, itejbu l-identità ta’ soċjetà u jgħinu
joħolqu postijiet aktar attraenti fejn tgħix, taħdem,
tinvesti u żżur�
→ Politika urbana u kulturali msejsa fuq il-patrimonju
tikkontribwixxi wkoll għall-mitigazzjoni u
l-adattament fil-bidla fil-klima, minħabba li
l-konservazzjoni tal-istruttura eżistenti (mibnija
fuq tekniċi tradizzjonali, materja u ħiliet lokali)
tirrispetta aktar l-ambjent mit-tkissir u l-bini mill-
ġdid tagħha�
Bl-istess mod, il-Kummissjoni Ewropea2 tistabbilixxi
l-irwol essenzjali li l-kultura għandha fl-iżvilupp
lokali, partikolarment fit-tnaqqis ta’ distakk fl-
opportunitajiet bejn partijiet differenti tal-Ewropa�
L-Unjoni Ewropea hija:
fundamentalment proġett politiku u kulturali msejjes
fuq valuri umanisti b’saħħithom. Il-fatt hu li n-nisġa tal-
istorja Ewropea, id-diversità rikka tal-kultura Ewropea
u r-riservi ta’ kreattività Ewropea huma wħud mill-aktar
karti importanti li nżommu f’idejna meta niġu għall-bini
ta’ futur Ewropew sinjur. Huwa b’ideat ġodda, kunċetti
ġodda u proġetti ġodda li nistgħu nqumu għall-okkażjoni
biex nagħmlu l-futur tagħna realtà. U huwa għalhekk li
l-Kummissjoni Ewropea tiddefendi Ewropa li tinvesti fil-
kultura, fl-edukazzjoni, fir-riċerka u fl-innovazzjoni. Dawn
huma investimenti fit-tkabbir, impjiegi u koeżjoni soċjali
tal-ġejjieni.
A New Narrative for Europe (KESE, 2013)
Kull reġjun tal-Gżejjer Maltin għandu bażi ta’ assi
kulturali distintiva u diversa� Ir-reġjuni kollha
għandhom xenarju b’saħħtu ta’ wirt kulturali, ħafna
drabi konċettwalizzat f’termini ta’ binjiet storiċi,
festi, każini tal-baned u approċċi tradizzjonali
għall-mużika, is-snajja’, l-agrikoltura u l-kċina� Dawn
il-kulturi huma ħafna drabi marbuta ma’ postijiet
speċifiċi – villaġġi, irħula, saħansitra ma’ nħawi�
Permezz tal-bażi tat-talenti tal-poplu, l-enerġija
tal-komunitajiet u permezz ta’ perspettivi friski li
popolazzjoni dejjem aktar diversa ġġib magħha,
kull reġjun għandu xenarju kulturali affaxxinanti
u f’xi każijiet kontemporanjament dinamiku� Issa
l-opportunità hija li nirrikonoxxu u niċċelebraw dawn
l-assi kulturali, li nkunu onesti u miftuħa fuq id-
distakki u l-isfidi li għandna, u li niżviluppaw proċess
strateġiku li fih il-kultura jista’ jkollha rwol ewlieni
fil-futur soċjali, ekonomiku, u ambjentali tar-reġjuni
tal-Gżejjer Maltin�
17
Il-Kunsill Malti għall-Arti
16
Strateġija Kulturali Reġjonali - Tramuntana